‘സ്‌കൂള്‍ ശാസ്ത്രമേളകള്‍’ കുട്ടികള്‍ക്ക് നൽകുന്നതെന്ത്?

ശാസ്ത്രരംഗത്തെ വാഗ്ദാനങ്ങളെ വാര്‍ത്തെടുക്കുവാനുള്ള ഈ വര്‍ഷത്തെ സ്‌കൂള്‍ ശാസ്ത്രമേളകള്‍ക്ക് വിരാമമാകുമ്പോള്‍ അതിന്റെ ആത്യന്തികമായ ലക്ഷ്യത്തോട് നാം എത്രമാത്രം അടുത്തുനിന്നിട്ടുണ്ട് എന്നത് ചര്‍ച്ചയ്ക്ക് വിധേയമാക്കേണ്ടതുണ്ട്. വലിയ പ്രാധാന്യത്തോടെ, വലിയ ലക്ഷ്യത്തെ മുന്നില്‍ കണ്ടുകൊണ്ട് സര്‍ക്കാര്‍ നടപ്പിലാക്കുന്ന ഇത്തരം ശാസ്ത്രമേളകള്‍ നമ്മുടെ കുട്ടികള്‍ക്ക് നല്‍കുന്നതെന്താണ്? കുട്ടികളുടെ ഭാവിയില്‍ ഇത് എത്രമാത്രം മുതല്‍ക്കൂട്ടാവുന്നുണ്ട്?
ഇപ്പോള്‍ ഉള്ള രീതികള്‍ മാറ്റം ആവശ്യപ്പെടുന്നുണ്ടോ? ഇത്തരം ധാരാളം ചോദ്യങ്ങള്‍ ബാക്കിവച്ചുകൊണ്ടാണ് ഇത്തവണത്തെ ശാസ്ത്രമേള കൊടിയിറങ്ങുന്നത്.

ദിനംപ്രതി പരിഷ്‌കരിക്കപ്പെട്ടുകൊണ്ടിരിക്കുന്ന ശാസ്ത്രരംഗങ്ങളിലെ മാറ്റങ്ങള്‍ക്കനുസരിച്ചു ശാസ്ത്രമേളകളുടെ രീതികള്‍ പരിഷ്‌കരിക്കുവാന്‍ നമുക്ക് കഴിഞ്ഞിട്ടുണ്ടോയെന്ന കാര്യം സംശയമാണ്. കാലങ്ങളായി തുടര്‍ന്നുപോരുന്ന നിര്‍ണ്ണയരീതികള്‍, വര്‍ഷങ്ങളായി മാറ്റമില്ലാതെ ആവര്‍ത്തിച്ചു അവതരിപ്പിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുന്ന പ്രദര്‍ശനവസ്തുക്കള്‍, കുട്ടികളുടെ ഇടപെടലുകളിലെ ഏറ്റക്കുറച്ചിലുകള്‍, സ്‌കൂളുകള്‍ നല്‍കുന്ന പിന്തുണ, അദ്ധ്യാപകരുടെ സ്വാധീനം എന്നിങ്ങനെ ധാരാളം കാര്യങ്ങള്‍ ഇവിടെ ശാസ്ത്രമേളകളുടെ വിജയത്തെ സ്വാധീനിക്കുന്നുണ്ട്. ഈയവസരത്തില്‍ ശാസ്ത്രമേളകളുടെ പ്രാധാന്യം, പിന്തുടരുന്ന രീതികള്‍, കാലോചിതമായി ആവശ്യപ്പെടുന്ന മാറ്റങ്ങള്‍ എന്നിവയൊക്കെ പരിശോധിക്കേണ്ടതായിട്ടുണ്ട്.

എന്തും അറിയുവാനുള്ള കുട്ടികളുടെ ജിജ്ഞാസയും, അദ്ധ്യാപകരുടെ സ്വാധീനവുമാണ് ശാസ്ത്രചിന്തയുടെ അടിത്തറ. അത് കുട്ടികളില്‍ ഉണ്ടാകുമ്പോഴാണ് ഇത്തരം മേളകള്‍ സമ്പന്നമാകുന്നത്.ശാസ്ത്രത്തോടുള്ള താല്‍പ്പര്യം ചെറിയൊരുശതമാനം കുട്ടികളില്‍ കാണപ്പെടുന്ന പ്രത്യേകതയാണ്. അതായത് ഒരു ക്ളാസില്‍ വിരലില്‍ എണ്ണാവുന്ന അത്രയും കുട്ടികള്‍ക്കുമാത്രം. സ്‌കൂളില്‍ ആകമാനം നോക്കിയാല്‍ ചെറിയൊരു ശതമാനം ആകുമെങ്കിലും സബ് ജില്ലാതലത്തില്‍ സ്‌കൂളില്‍ നിന്ന് ശാസ്ത്രമേളകളില്‍ പങ്കെടുക്കുവാന്‍ അവസരം ലഭിക്കുന്നവര്‍ ഒന്നോ രണ്ടോ പേര്‍ മാത്രമായിരിക്കും. അതോടുകൂടി മറ്റുള്ളവരുടെ ശാസ്ത്രയാത്ര അവസാനിക്കുകയാണ്. പിന്നീട് അതിന്റെ ചുവടുപിടിച്ചുകൊണ്ട് കൂടുതല്‍ കാര്യങ്ങള്‍ പഠിക്കുവാനും, ചെയ്യുവാനും ആ കുട്ടികള്‍ക്ക് അവസരങ്ങള്‍ ഉണ്ടാകുന്നില്ല.

ഒരുപക്ഷേ, കുട്ടികളില്‍ ശാസ്ത്രബോധം വളര്‍ത്തുന്നതിലും, ശാസ്ത്രമേളകളിലെ പ്രകടനങ്ങള്‍ മെച്ചപ്പെടുത്തുന്നതിലും ഏറ്റവും പ്രധാനപ്പെട്ട കാരണങ്ങളില്‍ ഒന്നാണ് അദ്ധ്യാപകര്‍. അദ്ധ്യാപകരുടെ അധ്യയനരീതിയും, കുട്ടികളുമായി ശാസ്ത്രവിഷയങ്ങള്‍ തുറന്നുസംസാരിക്കുവാന്‍ കാണിക്കുന്ന താല്‍പ്പര്യവും കുട്ടികളില്‍ ശാസ്ത്രാഭിമുഖ്യം വളര്‍ത്തുവാന്‍ സഹായിക്കുന്നു. വലിയൊരുശതമാനം കുട്ടികള്‍ക്കും അദ്ധ്യാപകരുടെ സഹായമില്ലാതെ നല്ല ഒരു ശാസ്ത്രപ്രദര്‍ശനവസ്തു നിര്‍മ്മിക്കുവാനാവില്ല.

അദ്ധ്യാപകര്‍ പകരുന്ന അറിവിനേക്കാള്‍ അവര്‍ നല്‍കുന്ന പ്രോത്സാഹനവും, പിന്തുണയുമാണ് ഏറെ പ്രധാനം. കുട്ടികളിലെ നിരീക്ഷണപാടവവും, ചോദ്യം ചോദിക്കുവാനും ഉത്തരം കണ്ടെത്തുവാനുമുള്ള സ്വാഭാവികമായ കഴിവും വളര്‍ത്തുവാന്‍ ഒരു നല്ല അദ്ധ്യാപകന് കഴിയും. അതുകൊണ്ടുതന്നെ ശാസ്ത്രമേളകളുടെ മാറ്റങ്ങള്‍ തുടങ്ങേണ്ടത് അദ്ധ്യാപകരില്‍ നിന്നുതന്നെയാണ്.

കാലഹരണപ്പെട്ട
നിര്‍ണ്ണയരീതികള്‍
പൊതുവെ ശാസ്ത്രമേളകളില്‍ പ്രദര്‍ശനവസ്തുക്കള്‍ വിലയിരുത്തുന്നത് പ്രധാനമായും ആറ് നിര്‍ണ്ണയരീതികള്‍ അവലംബിച്ചാണ്. ശാസ്ത്രീയ ആശയം (Scientific Concept), നൂതനാശയം (Innovative Idea), വിദ്യാര്‍ഥിയുടെ ഇടപെടല്‍ (Initiative of the Student), സമൂഹത്തിനുള്ള പ്രയോജനം (Utility of the Society), അവതരണം (Presentation and Interaction), പ്രോജക്ട് റിപ്പോര്‍ട്ട് (Project Report) എന്നീ തലക്കെട്ടുകളില്‍ നിശ്ചിത മാര്‍ക്ക് നല്‍കിയാണ് ഓരോ ശാസ്ത്രപ്രദര്‍ശനങ്ങളും വിലയിരുത്തപ്പെടുന്നത്. എന്നാല്‍ ഇവയൊക്കെയും വിലയിരുത്തുവാന്‍ ചുരുങ്ങിയ സമയം കൊണ്ട് ഒരു വിധികര്‍ത്താവിന് എങ്ങിനെ കഴിയും എന്നത് ചോദ്യചിഹ്നമാണ്. ഉദാഹരണത്തിന് ഒരു പ്രദര്‍ശനവസ്തുവില്‍ കുട്ടിയുടെ ഇടപെടല്‍ എത്രമാത്രമുണ്ടെന്ന് അവരോട് ചോദിച്ചുമനസിലാക്കാന്‍ മാത്രമേ സാധിക്കുകയുള്ളൂ. മറ്റാരെങ്കിലും ഉണ്ടാക്കിനല്‍കിയതാണെങ്കിലും അത് സ്വന്തമായി ചെയ്തതാണെന്ന് പറയുവാനേ അവര്‍ ശ്രമിക്കുകയുള്ളൂ.

ശാസ്ത്രത്തെ സംബന്ധിച്ച് അതിനോടുള്ള ആഭിമുഖ്യവും, അത് അവതരിപ്പിക്കുന്ന രീതിയും വ്യത്യസ്ത ധ്രുവങ്ങളിലാണ്.

നൂതനമായ കണ്ടുപിടുത്തങ്ങളില്‍ അഭിരമിക്കുന്ന കുട്ടികളില്‍ ഏറെപങ്കും അത് ആകര്‍ഷകമായ ഭാഷയില്‍ ഭംഗിയായി അവതരിപ്പിക്കുവാന്‍ കഴിവുള്ളവര്‍ ആയിരിക്കണമെന്നില്ല. അങ്ങനെവരുമ്പോള്‍ മികച്ച കണ്ടുപിടുത്തം നടത്തുന്ന കുട്ടികളുടെ അവതരണത്തിലെ മാര്‍ക്ക് നഷ്ടമാകുകയും, പ്രദര്‍ശനവസ്തു അത്ര മികച്ചതല്ലാത്തവര്‍ക്കും നന്നായി വടിവൊത്ത ഭാഷയില്‍ അത് അവതരിപ്പിക്കുവാന്‍ കഴിഞ്ഞാല്‍ മാര്‍ക്ക് കരഗതമാകുകയും ചെയ്യുന്നു. അതേരീതിയില്‍ തന്നെയാണ് പ്രോജക്റ്റ് റിപ്പോര്‍ട്ടിന്റെ കാര്യവും. കയ്യില്‍ ഉള്ളത് ആകര്‍ഷകമായി എഴുതിപ്പിടിപ്പിച്ചാല്‍ ആ മാര്‍ക്ക് ലഭിക്കുന്ന അവസ്ഥയാണുള്ളത്. നൂതനമായ ആശയങ്ങള്‍ നന്നായി റിപ്പോര്‍ട്ട് ചെയ്യപ്പെട്ടില്ലെങ്കില്‍ അവര്‍ പിന്നോക്കം പോകുകയും ചെയ്യും.

ആശയം കണ്ടെത്തേണ്ടത്
സമൂഹത്തില്‍ നിന്ന്
ഓരോ ശാസ്ത്രമേളയ്ക്കും കര്‍ട്ടന്‍ ഉയരുന്നത് ഒക്ടോബര്‍ മാസത്തിലാണ്. ആ മാസത്തില്‍ തന്നെയാണ് സ്‌കൂളുകളില്‍ അതിനായുള്ള തയ്യാറെടുപ്പുകള്‍ തുടങ്ങുന്നത്. സാധാരണയായി ഓരോ കുട്ടിയും അവര്‍ക്കു ചെയ്യുവാനുള്ള ശാസ്ത്രപ്രദര്‍ശനവസ്തുവിന്റെ ആശയം പുസ്തകങ്ങളില്‍ നിന്നോ, ഇന്റര്‍നെറ്റില്‍ നിന്നോ, അദ്ധ്യാപകരില്‍ നിന്നോ ഒക്കെ തേടിപ്പിടിക്കുകയാണ് പതിവ്. അവയൊക്കെയും ഇതിനകം ചര്‍ച്ചചെയ്തുകഴിഞ്ഞ വിഷയങ്ങളും ആയിരിക്കും. യൂട്യൂബില്‍ നിന്നും കണ്ടെടുത്ത, മറ്റെവിടെയെങ്കിലും ചെയ്തിരിക്കുന്ന ഒരു പരീക്ഷണവസ്തു അതേപടി അനുകരിക്കുകയാണ് ഏറിയപങ്കും ചെയ്യുന്നത്.

എന്നാല്‍ ആശയങ്ങള്‍ക്കായി; നമുക്കുചുറ്റിനും പ്രശ്‌നങ്ങള്‍ കൊണ്ട് വലയുന്ന മനുഷ്യരെയും, മറ്റു ജീവികളെയും, സമൂഹത്തിനെ ആകമാനവും കാണാന്‍ കുട്ടികള്‍ ശ്രമിക്കാത്തതെന്തുകൊണ്ടാണ്? അവിടെയുള്ള എണ്ണമറ്റ പ്രശ്‌നങ്ങള്‍ കണ്ടെത്തി ആ ആശയങ്ങളെ വിപുലമാക്കി അതിനുള്ള പ്രശ്‌നപരിഹാരം കണ്ടെത്താത്തത് എന്തുകൊണ്ടാണ്? അധ്യാപകര്‍ അത്തരത്തില്‍ അവരെ നയിക്കാത്തതെന്തുകൊണ്ടാണ്? എല്ലാത്തിനുമുപരി ശാസ്ത്രത്തിന്റെ ഗുണഫലങ്ങള്‍ എത്തേണ്ടത് മനുഷ്യനിലേക്കും, മറ്റു ജീവജാലങ്ങളിലേക്കും സര്‍വ്വോപരി സമൂഹത്തിലേക്കും തന്നെയാണല്ലോ. അപ്പോള്‍ എന്തുകൊണ്ട് നമ്മുടെ സമൂഹത്തെത്തന്നെ അവരുടെ ശാസ്ത്രലാബ് ആയി പരിഗണിച്ചുകൂടാ? അവരുടെ പ്രശ്‌നങ്ങള്‍ നമ്മുടെ വിഷയം ആയിക്കൂടാ? അതിന്റെ ഗുണഫലങ്ങള്‍ പലതാണ്. കുട്ടികള്‍ക്ക് സമൂഹവുമായി ഇടപെടുവാനുള്ള അവസരം ലഭിക്കും, കൂടാതെ ആ കണ്ടെത്തലുകളുടെ ഫലം സമൂഹത്തില്‍ എത്തുകയും ചെയ്യും.

അദ്ധ്യാപകരും ഒരുങ്ങണം

ലോകത്തിന്റെ മാറ്റങ്ങള്‍ വിരല്‍ത്തുമ്പില്‍ അനുഭവിക്കുന്ന ഇന്നത്തെ കുട്ടികള്‍ക്കൊപ്പം ഓടിയെത്തുവാന്‍ അദ്ധ്യാപകര്‍ ചെറിയ ശ്രമങ്ങള്‍ മാത്രം നടത്തിയാല്‍ പോരാ. വലിയ രീതിയില്‍ അദ്ധ്യാപകര്‍ അപ്ഡേറ്റ് ചെയ്താല്‍ മാത്രമേ കുട്ടികളുടെ ചിന്താമണ്ഡലത്തിനുമപ്പുറം അവര്‍ക്ക് എത്തിപ്പെടാന്‍ കഴിയൂ. അങ്ങനെ കഴിഞ്ഞെങ്കില്‍ മാത്രമേ മികച്ച കണ്ടുപിടുത്തങ്ങള്‍ കുട്ടികളില്‍ നിന്നും ഉണ്ടാവുകയുള്ളൂ.

കുട്ടികള്‍ തിരഞ്ഞെടുക്കുന്ന ആശയങ്ങളില്‍ നിന്നും ‘അതുക്കും മേലെ’ ഉള്ള ആശയങ്ങള്‍ നല്‍കുവാനും, അവരെ അതിനുപിന്നാലെ നടത്തുവാനും അദ്ധ്യാപകര്‍ക്ക് കഴിയണം. അതിന് അദ്ധ്യാപകര്‍ സ്വയം ബൗദ്ധികമായി ഉയര്‍ന്നാല്‍ മാത്രമേ സാധിക്കുകയുള്ളൂ. അവര്‍ അതിന് തയ്യാറാണെങ്കിലും സ്‌കൂളുകളിലെ അദ്ധ്യാപനത്തിനപ്പുറമുള്ള ജോലികളുടെ ഭാരം അവരെ അതിനായി ഒരുക്കുന്നതില്‍ നിന്നും പിന്നോക്കം കൊണ്ടുപോകുന്നു. അത് പാടില്ല. അദ്ധ്യാപകരുടെ പ്രധാനജോലി അദ്ധ്യാപനം ആയി മാറ്റുകയും, മറ്റു ജോലിഭാരങ്ങള്‍ നല്‍കാതിരിക്കുകയും ചെയ്യേണ്ടതുണ്ട്. അതിനായി സര്‍ക്കാരിന്റെ ഭാഗത്തുനിന്നും കൂടി പിന്തുണ ഉണ്ടാവണം.

സമൂഹത്തിന്റെ
പങ്കാളിത്തം
കുട്ടികളുടെ കണ്ടുപിടുത്തങ്ങള്‍ സ്‌കൂളുകളില്‍ ഒതുങ്ങി നില്‍ക്കേണ്ടതല്ല. അത് പൊതുജനങ്ങള്‍ക്കുകൂടി മനസിലാക്കി കൊടുക്കേണ്ടതുണ്ട്. ശാസ്ത്രമേളകൾ പൊതുജനങ്ങള്‍ക്കുകൂടി കാണുവാനും, മനസ്സിലാക്കുവാനും അവസരമുണ്ടാവണം. ശാസ്ത്രതത്വങ്ങള്‍ സാധാരണക്കാര്‍ക്ക് അവരുടെ ഭാഷയില്‍ തന്നെ മനസിലാക്കിക്കൊടുക്കുവാനും കഴിയണം. അവരുടെ പ്രതികരണങ്ങളില്‍ നിന്നും കൂടുതല്‍ നല്ല ആശയങ്ങള്‍ വിദ്യാര്‍ഥികള്‍ക്ക് തുറന്നുകിട്ടിയേക്കാം.

ശാസ്ത്രനാടകങ്ങള്‍ ഏറെ ആകര്‍ഷകമായ ഒന്നാണ്. അതില്‍ ഏറെയും നല്ല ആശയങ്ങള്‍ കുട്ടികള്‍ അവതരിപ്പിക്കാറുണ്ട്. എടുത്തുപറയേണ്ടത് പ്രകൃതിസ്‌നേഹം വളര്‍ത്തുന്ന, പരിസ്ഥിതിയെ സംരക്ഷിക്കുന്ന ആശയങ്ങള്‍ കുട്ടികള്‍ വളരെ ഭംഗിയായും വൈകാരികമായും ചെയ്യുന്നു എന്നതാണ്. അത് വിധികര്‍ത്താക്കളുടെ മാര്‍ക്കിനപ്പുറം സമൂഹത്തിലേക്ക് എത്തുന്നില്ല. ഇവിടെയും പൊതുസമൂഹത്തിനുകൂടി കാണുവാന്‍ അവസരമുണ്ടായാല്‍ അവരുടെ ചിന്താഗതിയില്‍ വലിയ മാറ്റങ്ങള്‍ വന്നേക്കാം.

കുട്ടികള്‍ക്ക്
കൂടുതല്‍ പ്രോത്സാഹനം
ശാസ്ത്രമേളകളില്‍ ഒന്നും രണ്ടും സ്ഥാനങ്ങളില്‍ എത്തുന്നവര്‍ക്ക് അവരുടെ ഡിഗ്രി തലങ്ങളില്‍ പഠിക്കുവാന്‍ മികച്ച കോളേജുകളിലും സര്‍വ്വകലാശാലകളിലും പ്രവേശനവും, സ്‌കോളര്‍ഷിപ്പും നല്‍കുന്നകാര്യം സര്‍ക്കാര്‍ പരിഗണിക്കണം. വളരെ അമൂല്യമായ തലച്ചോറുകള്‍ ആണത്. അവര്‍ക്ക് വീട്ടിലെ പ്രാരാ ബ്ധമോ, പ്രശ്‌നങ്ങളോ ഒന്നും തടസ്സമാകരുത്. അവരുടെ ശാസ്ത്രവിഷയങ്ങളിലെ ഗവേഷണം സമൂഹത്തിന് ഉപകരിക്കുന്നതാണെങ്കില്‍ ബിരുദപഠനം മുതല്‍, ഉന്നതഗവേഷണം പൂര്‍ത്തിയാകുന്നതുവരെ സ്‌കോളര്‍ഷിപ്പ് തുടരുകയും വേണം. ഒരു ജില്ലയില്‍ നിന്ന് ഏറ്റവും മികവുപുലര്‍ത്തുന്ന കുട്ടികള്‍ക്ക് മാത്രം നല്‍കപ്പെടുന്ന സ്‌കോളര്‍ഷിപ്പ് ആയതുകൊണ്ടുതന്നെ അതിന്റെ പുരോഗതി ഉന്നതവിദ്യാഭ്യാസവകുപ്പിന് കൃത്യമായി പരിശോധിക്കാനുമാകും.
9946199199